اسید لاکتیک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
Lactic acid
Skeletal formula of L-lactic acid
L-Lactic acid
Ball-and-stick model of L-lactic acid

DL-Lactic acid
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۵۰-۲۱-۵ ✔Y, ۷۹-۳۳-۴ (L) ✔Y, ۱۰۳۲۶-۴۱-۷ (D) ✔Y
کم‌اسپایدر ۹۶۸۶۰ ✔Y
ChEBI CHEBI:422 ✔Y
ChEMBL CHEMBL۳۳۰۵۴۶ ✔Y
کد اِی‌تی‌سی G01AD01,QP53AG02
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
  • CC(O)C(=O)O

  • InChI=1S/C3H6O3/c1-2(4)3(5)6/h2,4H,1H3,(H,5,6)/t2-/m0/s1 ✔Y
    Key: JVTAAEKCZFNVCJ-REOHCLBHSA-N ✔Y

خصوصیات
فرمول مولکولی C3H6O۳
جرم مولی ۹۰٫۰۸ g mol−1
دمای ذوب L: 53 °C
D: 53 °C
D/L: 16.8 °C
دمای جوش ۱۲۲ °C @ 12 mmHg
اسیدی (pKa) 3.86[۱]
ترموشیمی
Std enthalpy of
combustion
ΔcHo298
1361.9 kJ/mol 325.5 kcal/mol 15.1 kJ/g 3.61 kcal/g
ترکیبات مرتبط
دیگر آنیون‌ها lactate
مرتبط با carboxylic acids acetic acid
glycolic acid
propionic acid
3-هیدروکسی‌پروپیونیک اسید
malonic acid
butyric acid
hydroxybutyric acid
ترکیبات مرتبط 1-پروپانول
ایزوپروپیل الکل
propionaldehyde
acrolein
sodium lactate
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 ✔Y (بررسی) (چیست: ✔Y/N؟)
Infobox references


اسید لاکتیک؛ یکی از فراورده‌های دگرگشت یاخته‌های در بسیاری از اندامگان است.

اسید لاکتیک (به انگلیسی: Lactic acid) یک آلفاهیدروکسی اسید دست‌سان (کایرال) است که یکی از فراورده‌های دگرگشت قندها در یاخته‌های انسان بوده و فرمول شیمیایی آن «C3H6O3» است. در pH بدن، اسید لاکتیک به شکل یونی آن یعنی لاکتات (C3H5O3-) وجود دارد. ازدیاد بیش از اندازه این ترکیب در یاخته‌های ماهیچه‌ای سبب گرفتگی و درد ماهیچه‌ها می‌شود.

مسیرهای سوخت و ساز[ویرایش]

اسید لاکتیک در بدن انسان به عنوان یکی از فراورده‌های جانبی قندکافت، در صورت کمبود اکسیژن‌رسانی به بدن، ایجاد می‌گردد. هیدروکسی اسیدها گروهی از اسیدهای کربوکسیلیک هستند که یک گروه عاملی هیدروکسیل به آنها افزوده شده‌است. گلیکولیز در مواجهه با گلوکز طی ده مرحله واکنش آنزیمی صورت می‌گیرد که در آخرین مرحله در صورت شرایط غیر هوازی با احیا شدن پیرووات، لاکتات تولید می‌گردد.[۲]

لاکتات و مواد غیرقندی دیگر همانند گلیسرول و پیرووات می‌توانند به گلوکز تبدیل شوند که به این عمل در بدن گلوکونئوژنز می‌گویند.[۲] اسید لاکتیک نقش بی هوازی دارد

تاریخچه[ویرایش]

اسید لاکتیک برای نخستین بار توسط کارل ویلهلم شیمیدان سوئدی در سال ۱۷۸۰ از شیر ترش جدا شد. نام نشان دهنده شکل ترکیبی لاکتاتی است که از کلمه لاتین برای شیر یاد می‌شود. در سال ۱۸۰۸، یونس یاکوب برسلیوس کشف کرد که اسید لاکتیک (در واقع L-lactate) نیز در طول اعمال بدن در ماهیچهها تولید می‌شود.[۳] ساختار اسید لاکتیک توسط یوهانس ویسلیسنوس در سال ۱۸۷۳ تعیین شد.

در سال ۱۸۵۶، لوئی پاستور، لاکتوباسیلوس و نقش آن را در ساخت اسید لاکتیک کشف کرد. سال ۱۸۹۵ داروخانه آلمانی بوهرینگر اینگلهایم شروع به تولید تجاری اسید لاکتیک کرد.

در سال ۲۰۰۶، تولید جهانی اسید لاکتیک به ۲۷۵۰۰۰ تن رسانده شد و میانگین رشد سالیانه آن به میزان ۱۰٪ بود.[۴]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Dawson, R. M. C. et al. , Data for Biochemical Research, Oxford, Clarendon Press, 1959.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Lindinger MI, Kowalchuk JM, Heigenhauser GJ (September 2005). "Applying physicochemical principles to skeletal muscle acid-base status". American Journal of Physiology. Regulatory, Integrative and Comparative Physiology. 289 (3): R891–4, author reply R904–910. doi:10.1152/ajpregu.00225.2005. PMID 16105823.
  3. Parks, Scott K.; Mueller-Klieser, Wolfgang; Pouysségur, Jacques (2020). "Lactate and Acidity in the Cancer Microenvironment". Annual Review of Cancer Biology. 4: 141–158. doi:10.1146/annurev-cancerbio-030419-033556.
  4. Roth, Stephen M. "Why does lactic acid build up in muscles? And why does it cause soreness?". Retrieved 23 January 2006.